علائم حتمی و غیر حتمی ظهور
علائم ظهور یا نشانه های ظهور به حوادثی گفته میشود که در آستانه ظهور یا قیام امام زمان (عج) رخ می دهد. علائم ظهور به دو دسته ی علائم حتمی و غیر حتمی ظهور تقسیم می شوند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
علائم حتمی ظهور:
نشانه های حتمی ظهور حضرت مهدی (عج) یعنی نشانه هایی که قطعا واقع خواهد شد و بسیار نزدیک ظهورند به علائم پنج گانه معروف اند و عبارتند از:
- ۱.خروج یمانی
- ۲.خروج سفیانی
- ۳.صیحه ی آسمانی
- ۴.قتل نفس زکیه
- ۵. فرو رفتن سرزمین بیداء
که در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت.
۱.خروج یمانی:
یکی از انقلاب های زمینه ساز ظهور است که به باور شیعیان قطعا رخ میدهد یمانی منسوب به یمن است و از آن سرزمین قیام میکند ، یمانی مردی است بنام حسن۱ یا حسین ۲ که از فرزندان زید بن علی۳ و از شیعیان امیرالمومنین است.
و از صنعای یمن خروج کرده و با سفیانی و خراسانی در یک روز و یک ماه و یک سال قیام میکند . هرگاه یمانی قیام کرد بسوی او برو که پرچم او پرچم هدایت است و نباید مسلمانی با او مقابله کند.۴
۲.خروج سفیانی:
خروج سفیانی در منطقه شام رخ میدهد گفته میشود که او از فرزندان ابو سفیان است۵ در روایتی او را با صورتی سرخ و پوستی سفید و چشمانی زاغ توصیف کرده اند.۶
علی ابن ابی طالب (ع) در ذکر خروج سفیانی میفرمایند:
سفیانی از منطقه ای در شهر دمشق قیام میکند و از سرزمینی که به آن وادی یابس (بیابان خشک) میگویند.۷
سفیانی سر انجام پس از کشتار و جنگ های مختلف به شام بازمیگردد اما به دست یکی از سپاهیان حضرت مهدی (عج) دستگیر میشود.۸
۳.صیحه ی آسمانی:
ندایی است از آسمان که نام حضرت مهدی (عج) را به گوش همه مردم جهان میرساند .این ندای بلند از جبرئیل است و درشب ۲۳ رمضان به گوش میرسد و همه ی مردم زمین آن را به زبان خودشان میشنوند.۹
امام باقر(ع) در این باره میفرمایند: صدایی از آسمان شنیده میشود که حق با امیرالمونین و پیروان اوست در این هنگام قائم ما ظهور خواهند کرد.۱۰
۴.قتل نفس زکیه :
نفس زکیه یعنی فرد بی گناه و پاک که قتل و گناهی مرتکب نشده است. در آستانه قیام حضرت مهدی (عج) فردی پاک و مخلص در راه امام میکوشد و مظلومانه کشته میشود ، عده ای میگویند که از اولاد امام حسن مجتبی (ع) است.۱۱
که در روایات اورا گاهی سید حسنی و نفس زکیه یاد میکند.۱۲
۵ .فرورفتن در سرزمین بیداء:
از نشانه های ظهور است که به نابودی لشکر سفیانی در بیداء مکانی بین مکه و مدینه اشاره دارد، بنابر روایات این لشکر برای جنگ با امام مهدی (عج) عازم مکه میشود.۱۳
علائم غیر حتمی ظهور:
مراد از علائم غیر حتمی علائمی است که ممکن است اتفاق بیفتد و حتمیت ندارند . پیامبر در حدود 1400 سال پیش در حالی که پرده ی کعبه را گرفته بودند علائم ظهور را به سلمان گفتند.
روایتی نیز از امام جعفر صادق (ع) در این خصوص میباشد، که جمع این روایات را به طور مختصر بیان می کنیم:
- مردم نماز را ضایع می کنند تا به کار های دنیایی برسند.
- – دروغگو تصدیق و راست گو تکذیب میشود.
- – ریاست به دست زنان می افتد.
- – مؤمن نتواند نهی از منکر کند مگر در قلبش.
- – والیان در قضاوت رشوه بگیرند.
- – مردم را به تهمت و یا سوء ظن بکشند.
- – سوگندهای دروغ به خدا بسیار گردد.
- – مردم در گفتن سخن باطل و دروغ با هم رقابت می کنند؛ و شنیدن سخن حق بر مردم سنگین، ولی شنیدن باطل برایشان آسان است؛ و همسایه از ترس زبان همسایه به او احترام می کند.
- – قبر مرده ها را بشکافند و آنها را اذیت کنند.
- – مرد به مسجد (محل نماز) میرود و وقتی برمیگردد لباس در بدن ندارد؛ یعنی لباسش را دزدیده اند.
- – در مکه و مدینه کارهایی میکنند که خدا دوست ندارد، و کسی از آن جلوگیری نمیکند، و هیچ کس بین آنها و کارهای بدشان مانع نمیشود؛ و آلات موسیقی و لهو و لعب در مدینه و مکه آشکار گردد.
- – مرد سخن حق گوید و امر به معروف و نهی از منکر کند، ولی دیگران او را از این کار برحذر میدارند.
- – مردم به همدیگر نگاه می کنند (یعنی چشم همچشمی می کنند، یا معیارشان بر خوب و بد اعمال، خدایی بودن آنها نیست.)
- – عقوق پدر و مادر رواج دارد، و فرزندان هیچ احترامی برای آنها قائل نیستند.
- – قدرتمندان، غذای عمومی مردم را احتکار می کنند؛ و اموال خمس در راه باطل تقسیم گردد، و با آن قماربازی و شراب خواری شود، و به وسیله شراب بیمار را مداوا، و برای بهبودی، آن را تجویز کنند.
- – مردم در امر به معروف و نهی از منکر و ترک دین بی تفاوت و یکسانند؛ و هنگامی که سر و صدای منافقان برپا، اما صدای حق طلبان خاموش است؛ و هنگامی که برای اذان و نماز مزد میگیرند؛ و مسجدها پر است از کسانی که از خدا نمی ترسند و غیبت هم می نمایند.
- – در حدیث شریفی از پیامبر وارد شده است که {در آخر الزمان قطع رحم شایع گردیده و مردم به خاطر طعام دادن بر هم منّت گذارند، آنگاه که بزرگترها بر کوچکترها محبت نکنند و حیای کوچکترها بسیار کم شود.}
- – کافر به خاطر سختی در زندگی مؤمن، شاد است.
- – شراب را آشکار میآشامند و برای نوشیدن آن کنار هم مینشینند و از خداوند متعال نمیترسند.
- – اهل قرآن و دوستان آنها خوارند.
- – حلال، حرام شود و حرام، حلال گردد.
- – طالب حلال، مذمت و سرزنش میشود و طالب حرام، ستایش و احترام می گردد.
- استانداران از روی طمع، خائنان را امین خود قرار دهند.
- – برروی منبرها از پرهیزکاری سخن میگویند،ولی گویندگان آن پرهیزکار نیستند.
- – هدف مردم شکم و شهوتشان است.
- -مساجد را زینت میکنند ولی خالی است.
- -قرآن خوان و قرآن فهم کم می شود.
- – ابتلای انسان به مرگ سرخ و سفید. مراد از مرگ سرخ قتل به شمشیر و مراد از مرگ سفید طاعون است.
- – اهل باطل بر اهل حق پیشی گرفته اند.
- -زکات دادن غرامت شمرده میشود.
- – مردان از نظر لباس و قیافه شباهت به زنها پیدا مى کنند و زنان نیز شبیه به مردها مى شوند.
قبل از پایان بحث لازم به ذکر است که یکی دیگر از نشانه های حضور که نه از علائم حتمی ظهور بلکه از علائم نزدیک به علائم حتمی ظهور است (خروج دجال) می باشد.
دجال به معنای روکش نمودن یک شئ است که باطن آن کم ارزش باشد ولی روی آن را زرق و برق داده یا طلا کاری کنند بنابراین وقتی دجال را برای کسی بکار می برند یعنی آن شخص منافق، دروغگو و فریبنده است.
در روایتی گفته شده است که او یک چشم در پیشانی دارد و از دهانش پیشرفته ترین آهنگ ها خارج می شود و اطرافش زنان لخت میرقصند که تعبیر به ماهواره است.
روایتی دیگر بیان از این دارد که دجال مردی چاق، سرخ رو، موی سر مجعد، چشم راست او اعور، چشم او مانند دانه انگوری است که بر روی آب قرار دارد.
امیرالمؤمنین (ع) می فرماید:
{او با صدای بلندی فریاد می زند که بین مشرق و مغرب، صدایش را جن و انس و شیطان می شنوند}
(ممکن است این عمل به وسیله رسانه های موجود از قبیل ماهواره ، اینترنت و شبکه های رادیویی صورت بگیرد) و می گوید: ای دوستان من! به سوی من آیید. من هستم کسی که آفریده است؟ پس استوار ساخته و مقرر کرده و هدایت نموده است. (و مردم را به شرک فرا می خواند)
و می گوید (انا ربکم الاعلی یعنی: من پروردگار برتر شما هستم.) مرحوم محدث قمی (ره) می گوید: در روایت ابو امامه است که رسول خدا (ص)فرمودند: {هر مؤمنی که دجال را ببیند، آب دهان خود را بر روی او بیندازد و سوره مبارکه حمد را بخواند، تا سحر آن ملعون دفع شود و در او اثر نکند. چون او ظاهر شود، عالم را پر از فتنه و آشوب نماید، و میان او و لشکر قائم (عج) جنگ واقع شود و بالاخره آن ملعون به دست مبارک حضرت حجت (عج) یا به دست عیسی بن مریم (ع) کشته شود.
البته عقیده شیعه بر این است که امام مهدی (عج) است که دجال را می کشد نه حضرت عیسی(ع).
منبع:
۱.شیلنجی ،نورالابصار ، ج۱ ،ص۱۷۲ – ۲.کاظمی،سیدمصطفی،بشار الاسلام،ص۱۷۵ – ۳.کاظمی،سیدمصطفی ، بشاره الاسلام، ص ۱۸۷ – ۴.شیخ طوسی ، محمدبن حسن، ص ۴۴۶ – ۵.شیخ صدوق ، کمال الدین و تمام النعمه ، ص۶۵ ۶. شیخ نعمانی ، الغیبه ، ص ۴۳۵ – ۷.عقدالدرر فی الاخبار منتظر ، ص ۱۰۸ – ۸.علی کورانی ، عصر ظهور ،ص ۱۵۵ – ۹.صافی گلپایگانی ، منتخب الاثر ، ج ۳ ، ص ۷۳ – ۱۰.چاپ مکتبه ، بنی هاشمی، ج ۳ ، ص ۲۵۷ ۱۱.شیخ صدوق ، کمال الدین و تمام نعمه ،ج ۱ ، ص ۳۳۰ – ۱۲.شیخ طوسی ، الغیبه ، ص ۴۴۵ – ۱۳.کلینی ، الکافی، ج ،ص۳۱۰
کتاب الغیبه: نعمانی، ص135* – کتاب الغیبه: شیخ طوسی، ص271* الزام الناصب: حائری، ص184* – بشاره االسالم: کاظمی، ص93* بحاراالنوار: عاالمه مجلسی، ج:52 ص210 و 232* – منتخب الاثر: صافی، ص.456 – الزام الناصب: حائری، ص67* بشاره االسالم: کاظمی، ص100پسوره سبا 51
