رجعت از منظر قرآن
در این بخش از رجعت، رجعت از منظر قرآن را در چندین آیه بررسی می‌کنیم:
آيه اول رجعت از منظر قرآن
آیه ۸۳ سوره نمل:
“وَ یَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ کُلِّ أُمَّة فَوْجاً مِمَّنْ یُکَذِّبُ بِآیاتِنا فَهُمْ یُوزَعُونَ”
“به خاطر آور روزى را که ما از هر امتى، گروهى را از کسانى که آیات ما را تکذیب مى‌کردند محشور مى کنیم؛ و آنها را نگه مى‌داریم تا به یکدیگر ملحق شوند!“
حديث‌های زيادی اين آيه را به “رجعت” تفسير می‌كنند؛ به علاوه كه دلالت خودش هم واضح و صريح است؛ زيرا قطعا مربوط به قيامت نيست.
بعد از قيامت هم به اتفاق علما رجعتی نيست.
آيه دوم رجعت از منظر قرآن
آیه ۵۵ سوره نور:
“وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَىٰ لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا ۚ يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا ۚ وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ”
خدا به کسانی از شما بندگان که (به خدا و حجّت عصر علیه‌السّلام) ایمان آرند و نیکوکار گردند وعده فرمود که (در ظهور امام زمان) در زمین خلافتشان دهد چنانکه امم صالح پیمبران سلف را جانشین پیشینیان آنها نمود، و دین پسندیده آنان را (که اسلام واقعی است بر همه ادیان) تمکین و تسلط عطا کند
و به همه آنان پس از خوف و اندیشه از دشمنان ایمنی کامل دهد که مرا به یگانگی، بی هیچ شائبه، شرک و ریا پرستش کنند، و بعد از آن هر که کافر شود پس آنان به حقیقت همان فاسقان تبهکارند.
حديث‌های بسياری اين آيه را به رجعت تفسير می‌كنند.
آيه سوم
سوره قصص، آيه ۵:
“وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ”
و خواستيم بر كسانى كه در آن سرزمين فرو دست شده بودند منت نهيم و آنان را پيشوايان [مردم] گردانيم و ايشان را وارث [زمين] كنيم.
اين آيه بسيار واضح است كه منت نهادن بر اينان و پيشوا و وارث كردن و در زمين استقرار دادنشان و ترس دشمنانشان بعد از آن است كه ضعيف شده‌اند.
آيا اين به جز رجعت مصداقی دارد؟
آيه چهارم
خداوند در قرآن در سوره نمل آيه ٨٢ می‌فرمايد:
” وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَیْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَآبَّةً مِّنَ الْأَرْضِ تُکَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ کَانُواْ بَِایَتِنَا لَا یُوقِنُونَ”
و هرگاه سخن (و وعده عذاب الهى) بر مردم حتمى شود، جنبنده‌اى را براى آنان از زمین بیرون آوریم تا با مردم سخن گوید، که همانا مردم آیات ما را باور نمى کردند.
ظاهر اين آيه اين است كه اين جنبنده از زمين بيرون می‌آيد، و با آنها حرف می‌زند و بر آنها حجت است.
آيه پنجم رجعت از منظر قرآن
خداوند در سوره نحل آيه ٣٨ و ٣٩می‌فرمايد:
“وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ ۙ لَا يَبْعَثُ اللَّهُ مَنْ يَمُوتُ ۚ بَلَىٰ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ، لِيُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي يَخْتَلِفُونَ فِيهِ”
کافران با مبالغه و تأکید کامل به خدا قسم یاد می‌کنند که هرگز کسی که مرد خدا او را زنده نخواهد کرد (و قیامتی وجود نخواهد داشت) چرا، البته قیامت وعده حتمی خداست و لیکن اکثر مردم از آن آگاه نیستند، تا (در آن روز محشر) آنچه را که در آن اختلاف می‌کنند آشکار و مبین گرداند.
كلينی و صدوق علی بن ابراهيم و ديگران روايت می‌كنند كه اين آيه درباره رجعت بوده و واضح است كه با انكار قيامت سازش ندارد؛ چون منكران قيامت به خدا قسم نمی‌خورند و نيز بيان اختلافات آنها مربوط به دنيا است.
منبع: كتاب رجعت، شيخ‌الاسلام حرعاملی، نشرموعود، برگرفته از صفحات 76 تا 79
