دستاورد های حکومت حضرت مهدی
در این بخش از مقالات شناخت امام زمان (عج) به دستاورد های حکومت حضرت مهدی (عج) می پردازیم:
افراد و جمعیت ها پیش از آنکه به حکومت برسند و قدرت را به دست گیرند، آرمان هایی را برای حکومت خود بیان میکنند و چه بسا برای رسیدن به آن اهداف، برنامه های خود را نیز اعلام مینمایند؛ اما معمولا پس از رسیدن به قدرت و گذشت زمان، در اهداف خود ناکام مانده و گاهی از آنچه گفته بودند، عدول می کنند و یا به کلی آن ایده کنند. ها و اهداف مطرح شده را فراموش میکنند.
دست نیافتن به آرزوها و اهداف از پیش تعیین شده، یا به آن علت است که «هدف ها» واقعی و اصولی نبوده یا آن که برنامه های حکومت برای رسیدن به هدف ها، برنامه جامع و کاملی نبوده است و در بسیاری از موارد نیز سبب ناکامی، عدم لیاقت مجریان بوده است.
در حکومت امام مهدی(عج) اهداف، واقعی و اصیل هستند که ریشه در عمق وجدانهای بشر دارند و همگان در آرزوی رسیدن به آنها بوده اند. برنامه ها نیز بر اساس تعالیم قرآن و سنت معصومان تنظیم شده و در تمام بخش ها ضمانت اجرائی برای آنها وجود دارد؛ بنابراین دستاوردهای این انقلاب عظیم، بسیار چشمگیر و قابل توجه است. در یک جمله باید :گفت دستاوردهای حکومت امام مهدی(عج) پاسخ گوی تمام نیازهای معنوی و مادی بشر است که خداوند متعال در وجود انسان به امانت نهاده است.
در اینجا با توجه به روایات برخی از این دستاوردها را بیان میکنیم:
۱. عدالت فراگیر
در روایات فراوان، مهم ترین ره آورد قیام و انقلاب حضرت مهدی(عج) پر شدن جهان از عدالت و دادگری شمرده شده است که در بخش اهداف حکومت درباره آن سخن گفتیم. اما در این بخش بر آن حقیقت یاد شده، این واقعیت را می افزاییم که در حاکمیت قائم آل محمد(ص) عدالت در همه سطوح جامعه به صورت یک جریان جاری در تمام مویرگ های در می آید و هیچ نهاد و مجموعه کوچک یا بزرگی نمی ماند، مگر اینکه عدالت در آن حاکم خواهد شد و روابط افراد با یک دیگر بر اساس آن پی ریزی خواهد گشت امام صادق(ع) در این باره فرمود:
به خدا قسم عدالت [مهدی] را در خانه های مردم خواهد برد، آنچنان که سرماو گرما به درون خانه ها نفوذ میکند.
اینکه خانه که کوچک ترین نهاد جامعه است به کانون عدالت تبدیل می شود و روابـط افراد خانواده با یک دیگر عادلانه می شود، حکایت از آن دارد که حکومت جهانی و عدل گستر مهدوی، نه با ابزار زور و قانون، بلکه بر اساس یک تربیت قرآنی که به عدالت و احسان فرمان میدهد، افراد را پرورش میدهد. در فضایی این چنین همگان به حکم وظیفه انسانی و الهی خود، حقوق دیگران را – گرچه از نظر رتبه و مقام، جایگاهی نداشته باشند – محترم می شمارند.
در جامعه موعود مهدوی، عدالت یک جریان فرهنگی اصیل و با پشتوانه قرآنی و حکومتی است که تخلف از آن تنها توسط معدودی از افراد صورت می گیرد که خود منفعت طلب بوده و به دور از تعالیم قرآن و اهل بیت پرورش یافته اند. حکومت عادل نیز با آنها برخورد جدی میکند و اجازه رشد و نمو به آنها نمی دهد؛ به ویژه از نفوذ آنها به سطوح حاکمیت جلوگیری می کند.
آری؛ عدالتی چنین فراگیر و همگانی ره آورد حکومت مهدی منتظر(عج) است و بدین سان عالی ترین هدف انقلاب امام مهدی(عج) رسید که پر کردن عالم از عدل و داد بوده است به شکل کامل تحقق خواهد یافت. آن هم نه فقط عدالت اجتماعی؛ بلکه عدالت در همه ابعاد انسانی محقق میشود و ظلم و ستم و حق کشی در همه زوایای جامعه حتی در روابط اعضای خانواده با یک دیگر از بین خواهد رفت.
۲. رشد فکری و اخلاقی و ایمانی
در بخش قبل آمد که فراگیر شدن عدالت در جامعه به سبب تربیت صحیح افراد و رواج فرهنگ قرآن و عترت در جامعه است. در روایات ما به رشد فکری و اخلاقی و ایمانی مردم در حاکمیت امام مهدی(عج) تصریح شده است.
امام باقر (ع) فرمود:
وقتی قائم ما قیام کند دست عنایت خویش بر سر بندگان خدا نهد و به برکت آن عقل و خرد آنها به کمال رسد.
همه خوبی ها و زیباییها به دنبال کمال عقل انسان، به دست می آید؛ زیرا عقل، پیامبر درونی انسان است که در صورت حاکم بودن آن بر کشور جسم و جان، آدمی به سوی صلاح و درستی خواهد رفت و مسیر بندگی پروردگار و نیل به سعادت، هموار خواهد شد.
از امام صادق(ع) دربارۀ عقل پرسیدند؛ فرمود:
عقل، آن حقیقتی ست که به سبب آن خداوند عبادت می شود و به راهنمایی آن بهشت به دست می آید.
آری؛ امروز می بینیم که در جامعه بدون امام، شهوات بر عقل، غلبه دارد و نفس سرکش، یگانه فرمانروای افراد و گروه ها و احزاب است پیامد این وضعیت، پایمال شدن حقوق انسانها و فراموش شدن ارزشهای الهی است؛ ولی در جامعه موعود و در سایه فرمانروایی حجت خدا که عقل کل است عقول انسانها میدان دار و سکان دار تصمیم و اقدام خواهد بود. بدیهی است که عقل به کمال رسیده جز به خوبی و زیبایی فرمان نمی دهد.
۳.اتحاد و همدلی
طبق روایات جمعیتی که تحت حاکمیت جهانی امام مهدی(عج) به سر می برند، با هم متحد و صمیمی خواهند بود و در زمان بر پایی دولت مهدوی، جایی برای کینه و دشمنی در دل های بندگان خدا نخواهد ماند.
امير المؤمنين(ع) فرمود:
ولَوْ قَدْ قَامَ قائمُنا … لَذَهَبَتِ السَّحْنَاءُ مِنْ قُلُوبِ الْعِبادِ .وقتی قائم ما قیام کند، کینه از دل های بندگان برود.
در آن زمان، دیگر بهانه ای برای کینه توزی نیست؛ زیرا روزگار عدل و دادگری است و حقی از کسی ضایع نمی شود و روزگار خردورزی و تعقل است، نه عقل ستیزی و شهوت پرستی بنابراین زمینه ای برای دشمنی و کینه جویی باقی نمی ماند؛ از این رو دل های مردم که تا پیش از این، پراکنده و دور از هم بود، انس و الفت مییابد و همگان به برادری قرآنی باز می گردند و با یک دیگر همدل و مهربان می شوند.
امام صادق(ع) در وصف روزگار سبز مهدوی فرمود:
در آن ایام خداوند وحدت و الفت بین قلوب پریشان و پراکنده برقرار کند. اگر دست خدا در کار است، دیگر عجیب نیست که این همدلی و صمیمیت به جایی آن در دنیای کنونی که بحران تضادها و کشمکش های مادی به اوج خود رسد که تصور رسیده است دشوار باشد.
امام صادق(ع) فرمود:
وقتی قائم ما قيام کند ،دوستی واقعی و صمیمیت حقیقی بیان می شود. هـر نیازمندی دست میبرد و از جیب برادر ایمانی اش به مقدار نیاز برمی دارد و برادرش او را منع نمیکند.
۴.سلامت جسمی و روانی
یکی از مشکلات بشر امروز، بروز بیماری های سخت و غیر قابل علاج است که محصول عوامل گوناگون از جمله آلودگی محیط زیست به سبب به کارگیری وسایل و سلاح های شیمیایی،اتمی و میکروبی است.
همچنین روابط نامشروع انسان ها با یکدیگر و نیز از بین بردن جنگل ها و آب های دریا از دیگر عوامل ظهور بیماری هایی مانند جذام،طاعون، فلج، سکته و ده ها بیماری دیگر است که بهداشت و درمان پیشرفته امروزی نیز قادر به معالجه آن ها نیست بر بیماریهای جسمی باید فهرست بلندی از امراض روحی و روانی را نیز افزود که زندگی را برای مردم جهان، تلخ و غیر قابل تحمل کرده است که این نیز به سبب روابط غلط حاکم بر جهان و انسان هاست.
در دولت کریمه مهدوی که روزگار عدالت گستری و حکومت فضیلت ها و زیبایی هاست و روابط بر اساس برادری و برابری شکل میگیرد، بیماری های جسمی و روانی انسان از بین میرود و قوای بدنی و روحی انسان به طور شگفت انگیزی قوی و
نیرومند می شود.
امام صادق (ع) فرمود:
هنگامی که قائم قیام کند، خداوند بیماری ها را از مؤمنان دور می سازد و تندرستی را به آنان باز میگرداند.
در دولت آن سرور که دانش به گونه ای شگفت پیشرفت می کند، هیچ بیماری ناعلاجی نمیماند و بهداشت و طب، رشد چشم گیری خواهد داشت. نیز به برکت وجود حضرت، بسیاری از بیماران شفا خواهند یافت.
امام باقر(ع) فرمود:
هر کس قائم اهل بیت مرا درک کند، اگر به بیماری دچار باشد، شفا می یابد و چنانچه دچار ناتوانی باشد توانا و نیرومند میشود.
۵. خیر و برکت فراوان
از دستاوردهای بزرگ حکومت قائم آل محمد(عج) خیر و برکت فراوان و بی سابقه است. در بهار دولت او همه جا سبز و خرم شده نشاط و حیات می یابد. آسمان می بارد و زمین می رویاند و برکات الهی سرشار و بی شمار میشوند.
امام صادق (ع) فرمود:
خداوند به سبب او امام مهدی برکات آسمان ها و زمین را جاری می کند در ایام دولت او آسمان میبارد و زمین، دانه میدهد.
در سایه حکومت آن حضرت، کویری نمی ماند و همه زمین ها جامه حیات و شادابی به تن می کند. این تحول چشمگیر و فراوانی بی نظیر به آن دلیل است که روزگار مهدی، زمان جوانه زدن نهال پاکی و تقوا و شکوفایی گل های ایمان است و مردم در همه اصناف و اقشار تحت تربیت الهی قرار گرفته روابط خود را بر اساس ارزش های خدایی انجام میدهند، خداوند نیز وعده فرموده است که چنین محیط پاکی را از برکات و خیرات سیراب کند.
قرآن کریم در این زمینه میفرماید:
وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ القُرى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيهِمْ بَرَكَاتِ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ:
اگر مردم شهرها ایمان آورده تقوا پیشه میکردند درهای برکات آسمان و زمین را به رویشان باز میکردیم.
۶.ریشه کن شدن فقر
وقتی همه منابع زمینی برای امام مهدی(عج) آشکار شود و برکات آسمان و زمین بر مردم زمان او بی دریغ جریان یابد و به عدالت تقسیم گردد، جایی برای فقر و تهیدستی نمی ماند و بشریت در دولت امام مهدی(عج) برای همیشه از چنگال فقر و نداری رها می شود.
در روزگار او روابط اقتصادی بر اساس برادری و برابری شکل می گیرد و اصل سودجویی و منفعت طلبی شخصی، جای خود را به حس دلسوزی و غمخواری و مواسات با برادران دینی میدهد در این حال همه به یک دیگر به عنوان اعضای یک خانواده می نگرند و بوی یگانگی و یکرنگی در همه جا به مشام میرسد.
امام باقر(ع) فرمود:
امام مهدی(عج) هر سال دو بار به مردم میبخشد و در هر ماه آنها روزی و نیاز زندگی عطا میکند و در این کار به مساوات بین مردم عمل می نماید،تا اینکه چنان مردم بی نیاز می شوند که هیچ نیازمند به زکات پیدا نمیشود!
از روایات استفاده میشود که عدم نیازمندی مردم به سبب روحیه قناعت و بی نیازی روحی است. به بیان دیگر پیش از آنکه مردم از بیرون، صاحب مال فراوان شوند و بی نیاز گردند، روح بی نیازی از درون در آنها پیدا میشود و به آنچه خداوند از فضل خویش به آنها عطا کرده، راضی و خشنود میشوند و چشمی به اموال دیگران نمی دوزند.
پیامبر اسلام (ص)در توصیف روزگار دولت مهدوی(عج) به فرموده است: خداوند [ روح ] بی نیازی را در دلهای بندگان قرار میدهد.
این، در حالی است که پیش از ظهور روحیه آزمندی و زیاده طلبی عامل مؤثری در رقابت های غلط و انباشتن اموال بر روی هم و اتفاق نکردن آنها بوده است.
خلاصه اینکه در زمان امام مهدی(عج) بی نیازی از بیرون و درون خواهد بود. از سویی ثروت سرشار به عدالت تقسیم میشود و از سوی دیگر قناعت، ویژگی اخلاقی مردمان می شود.
پیامبر اکرم(ص) پس از اینکه درباره بخشش امام مهدی(عج) به مردم احادیثی فرموده است، می افزاید:
خداوند، دلهای امت محمد را از بی نیازی پُر میکند و عدالت مهدوی همه آنها را در بر میگیرد؛ به گونه ای که او [حضرت مهدی] امر می کند تا ندا دهنده ای اعلام کند چه کسی نیازمند مال است؟ پس کسی از میان مردم بر نخیزد، مگر یک نفر. پس امام [به او ] می فرماید: نزد خزانه دار برو و به او بگو: مهدی به تو فرمان میدهد که به من مالی بدهی پس خزانه دار به او می گوید: «جامه ات را بیاور»،
تا اینکه وسط جامه اش را پُر میکند و چون آن را بر دوش می کشد، پشیمان می شود و میگوید چرا در میان امت محمد من از همه حریص تر باشم؟…. پس مال را بر میگرداند؛ ولی از او قبول نمی شود و به او گفته میشود اما آنچه عطا کردیم باز پس نمیگیری.»
۷.حاکمیت اسلام و نابودی کفر
قرآن کریم در سه مورد وعده داده است که خداوند متعال، دین مقدس اسلام را جهان گیر خواهد کرد:
هُوَ الذي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ . او خدایی است که پیامبرش را با هدایت و دین حق فرستاد، تا آن دین را بر همه ادیان پیروز کند.
شکی نیست که وعده خداوند انجام شدنی و تخلف ناپذیر است؛ چنانکه قرآن فرموده است: ( إنَّ الله لا يخلف الميعاد ) .
ولی روشن است که با وجود همه مجاهدت ها و تلاش های بی دریغ پیامبر (ص) و اولیای خدا تا کنون چنین رویداد مبارکی به وقوع نپیوسته است . و همه مسلمانان امید دارند که این روزگار فرا رسد. البته این آرزویی حقیقی است که ریشه در بیانات پیشوایان معصوم دارد.
بنابراین در سایه حاکمیت آن حجت پروردگار بانگ «اشهد ان لا اله الا اللـه» کـه پـرچم توحید است و نوای «اشهد ان محمداً رسول الله» که علم اسلام است، همه جا را فرا خواهد گرفت و اثری از شرک و کفر باقی نخواهد ماند.
امام باقر(ع) در توضیح آيه وقاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَيَكُونَ الدِّينُ كُله لله فرمود:
تاویل این آیه هنوز نیامده است.هرگاه قائم ما قیام کند آن کس که زمان او را دریابد، تاویل این آیه را خواهد دید.هر آینه در آن زمان دین محمد (ص) به هر کجا که شب می رسد،خواهد رسید و عالم گیرخواهد شد به گونه ای که بر سطح زمین، اثری از شرک نخواهد ماند، همانگونه که خداوند فرمود و وعده داده است.
البته این جهان شمولی اسلام، به سبب حقانیت و واقعیت «اسلام» است که در روزگار مهدی(عج) هرچه بیشتر و بهتر آشکار خواهد شد و همگان را به خود جلب خواهد کرد، مگر آنانکه از روی عناد و سرکشی، سر به طغیان بردارند که با شمشسر عدل مهدوی که دست انتقام پروردگار است، رو برو خواهند شد.آخرین نکته در این بخش،آن است که این وحدت عقیدتی که در پرتو حکومت امام مهدی(عج) به دست می آید،زمینه بسیار مناسبی برای تشکیل جامعه واحد جهانی است.
جهان به دنبال همین اتحاد و یگانگی در اعتقاد، به یک قانون و نظام توحیدی تن می دهد و آن را می پذیرد.سپس در سایه آن، روابط فردی و اجتماعی خوذ را بر اساس معیارهایی که از یک عقیده و مرام گرفته شده است، تنظیم میکند. طبق این بیان،وحدت عقیدتی و جمع شدن همه مردم در زیر سایه یک پرچم و دین واحد، یک ضرورزت و نیاز جدی است که در حکومت امام مهدی (عجك) حاصل خواهد شد.
۸. امنیت عمومی
در حاکمیت امام مهدی (عج) که دوران فراگیری همه خوبی ها در همه عرصه های زندگی است، امنیت که از بزرگترین نعمت های الهی و از عالی ترین آرزوهای انسان است،به دست می آید
.وقتی مردم از عقیده و مرامی واحد پیروی کنند و در روابط اجتماعی خود به اصول بلند اخلاقی پای بند باشند و عدالت در تمام مویرگ های حیات فردی و جمعی بشر جاری شود، بهانه ای برای ناامنی و ترس در هیچ بخشی از زندگی باقی نمی ماند، در جامعه ای که هر کسی به حقوق الهی و انسانی خود میرسد و با تجاوز و حق کشی – گرچه در طبقه حاکمان و در کمترین مقدار آن باشد – برخورد قانونی میشود امنیت عمومی و اجتماعی شکل می گیرد.
امیر المؤمنين (ع) فرمود:
به دست ما و در حکومت ما روزگار سختی ها سپری میشود. چون قائم ما قیام کند، کینه ها از دلها بیرون، حیوانات نیز با هم سازگاری کنند. در آن روزگار چنان محیط امنی ایجاد شود که زن با همه زیب و زیور خود، از عراق تا شام برود، و چیزی او را نترساند.
البته برای ما که در روزگار بی عدالتی ها و آزمندی ها و کینه توزی هـا بسـر مـی بـریـم، تصور چنان دوران سبزی بسیار دشوار است؛ ولی چنانکه گفته شد، اگر به عوامل آن همه بدی و زشتی بنگریم و بیندیشیم که این عوامل در حاکمیت حکومت حق، ریشه کن خواهد شد خواهیم دانست که وعده الهی در تحقق جامعه امن و آرام، حتمی است. خداوند متعال در قرآن کریم فرموده است:
خدا به کسانی از شما که ایمان آورده اند. وعده داده است که به یقین در روی زمین ایشان را خلیفه و حاکم کند. و پس از اینکه در ترس و نگرانی قرار داشتند امنیت و آرامش را به ایشان عطا فرماید.
امام صادق (ع) در معنای این آیه فرمود:
این آیه درباره قائم و یارانش نازل شده است.
۹. گسترش دانش
در دوران حکومت حضرت مهدی(عج) اسرار علمی فراوان در علوم اسلامی و انسانی آشکار می شود و دانش بشری به گونه ای غیر قابل تصور توسعه می یابد.
امام صادق(ع) فرمود:
علم و دانش، بیست و هفت حرف است و همه آنچه پیامبران آورده اند، تنها دو حرف آن است و مردم تا کنون جز با آن دو حرف آشنایی ندارند.
هنگامی که قائم ما قیام کند، بیست و پنج حرف دیگر را بیرون آورده و در میان، گسترش دهد و آن دو حرف را نیز به آنها ضمیمه ساخته و مجموع بیست هفت حرف را منتشر میکند.
بدیهی است که در این شرایط، رشد و توسعه علمی در همه زمینه ها برای انسان روی می دهد. در روایات متعدد، اشاراتی آمده است که نشان میدهد فاصله دانش صنعتی در آن زمان با صنعت کنونی بسیار زیاد خواهد بود؛ همان گونه که صنعت کنونی با قرن های پیشین تفاوت چشمگیری دارد.
در اینجا به بعضی از روایات اشاره میکنیم:
امام صادق (ع) درباره چگونگی ارتباطات در حکومت امام مهدی(عج) فرمود:
در روزگار قائم مؤمن در مشرق زمین، برادرش را که در مغرب زمین است می بیند.
نیز فرمود:
هنگامی که قائم ما قیام کند، خداوند، قدرت شنوایی و بینایی شیعیان ما را افزایش میدهد؛ به گونه ای که آن حضرت از فاصله یک برید [چهار فرسنگ] با شیعیان خود سخن میگوید و آنان سخن او را می شنوند و او را می بینند؛ در حالی که او در جایگاه خود قرار دارد.
درباره میزان آگاهی حضرت مهدی(عج) از احوال مردم به عنوان رئیس حکومت و مرکز تصمیم گیری و فرماندهی، در روایت آمده است:
اگر کسی در خانه خودش سخنی بگوید، بیم آن دارد که مبادا دیوارهای خانه اش گزارش دهند.
با توجه به وسایل پیشرفته ارتباطی، درک این روایات آسان تر است؛ ولی معلوم نیست که آیا همین وسائل به صورت پیشرفته تر به کار گرفته میشود یا سیستم دیگری که پیچیدگی بیشتری دارد، جایگزین وسائل امروزی خواهد شد.
منبع:
نگین آفرینش یک، محمدامین بالادستیان محمدمهدی حائری‌پور مهدی یوسفیان، انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج)، ص ۲۰۸ تا ۲۲۱
